ايالت نيوجرسي آمريكا روز ۳۱ مارس را به عنوان "روز يادبود آزربايجانيها" اعلام كرد

در نتيجه تلاشهاي موسسه مشترك توركهاي مسلمان آزربايجان و توركيه مجلس ايالت نيوجرسي "قتل عام توركهاي مسلمان آزربايجاني از سوي ارامنه مسلح در سال ۱۹۱۸" به رسميت شناخت و روز ۳۱ مارس را به عنوان "روز يادبود آزربايجانيها" اعلام كرد.

اين تصميم از سوي توماس پ. گيبلين عضو مجلس ايالتي و معاون حزب دموكرات به تومريس آزري رئيس جمعيت آمريكا- آزربايجان به صورت كتبي ابلاغ گرديد.

در اين سند كه به تصويب مجلس ايالتي رسيده، تاكيد گرديده كه حادثه قتل ۲۰ هزار آزربايجاني بي‌گناه در مارس ۱۹۱۸، يكي از بزرگترين فجايع تاريخ بشريت است كه بايد محكوم گردد."

گؤنده ر

همه در سينه حفظ كرده ليكن در موقع عمل كردن دست قضا چشمها را بر بسته و به مضمون آن عملنمينماييم و اين نيست مگر به مخالفت قلم تقدير با تدبير ‌.

2ـ حمايت روسها از ارامنه باري حضرات [ارامنه ] با اين حالت همي بودند. [139 الف ] چنانچه ده سر حيوان مثلايا ده سگ نرينه پشت سر يك ماده سگي ميدوند و بر ايشان بحثي و باسي نيست مي گويند بايد نوع انسانهم همينطور بوده باشد.صالداتهاي روس كه در ايران بودند كم كم بناي فساد كاري ميگذاشتند چندان كه درميان بازار بزرگ خوي صالدات نانجيب عيال صاحب منصب را در بغل كشيده و هر چند خواست از دست آن نانجيبرها شود ممكن نشد.چندان كه در ميان ملاء عام زن را بي عصمت نموده و پردة ناموسش را درميان هزاران نفررهگذر آشكارا بدريد. باري پس از آنكه قشون روس كه در ايران به صاخلوي آورده بودند بناي نافرماني بالشويكيگذاشته از رشت و قزوين و زنجان و اردبيل و سلطان آباد كرمانشاه و غير اينها متصل خبر ميرسيد كه بازارها راغارت كرده و ميسوزانند تا آنگاه كه نوبت به خوي برسيد و جمعي از همان شورشيان به جانب خوي [139ب]‌ بيامدند. قريب بيست روز قبل از وقوع قضية، برادُن نام قونسول روس به حاجي نظم السلطنة افشاركه در آنتاريخ حكومت خوي را داشت در محفل حضور حقير از [طريق] كاتب و منشي خودشان محرمانه پيغام داده بودند،كه من در عالم دوستي و صداقت خيلي محرمانه به شما اطلاع ميدهم، ‌آگاه باشيد كه يك بولق جديد قوشونچند روزه به خوي خواهند آمد0 آنها بالشويك هستند و دكاكين را غارت كرده و خواهند سوخت، شما به اهالياخبار بدهيد به قدرالمقدور اشياء و دكاكين را يا به خانهها و يا به كاروانسراها تحويل بدهند و خيلي مختصر كالا دردكاكين اشيايي بگذراند تا تمامي اموال ايشان تاراج نرود. آقاي حكمران همان شبانه به وكلاي اصناف و تجاراخبار بدادند0 بعضي به همين اخبار عمل كرده، ‌اكثراً مال را به خانهها كشيده ولي برخي با همه اين تفصيلبدبختانه از تاخير افتادن اين قضيه جسارت پيدا كرده، ‌محض طمع، [جنسها را ] مجدداً از خانهها و كاروانسراهاكشيده به دكان ميبرند همانا حق خواسته بود كه بر آنها خسارتي وارد آيد0 «اذا جاء القدرعمي البصر» فرمودهاند. در بيستم شهر صفر شب اربعين، اولاً روسها در بازار چند تير گلوله انداخته و به اين بهانه به چهارسو و بازار سراسر قراول گماشته،‌ صاحبان دكاكين را نيز از بازار راسته بيرون مينمايند. مردم به خيال اينكه بهراستي به جهت محافظت راسته بازار قراولها گماشته اند در كمال اطمينان دكانها را بسته به منازل خود ميآيند0 آن گاه از اول شب قفلهاي دكاكين را يك به يك شكسته آنچه را كه ممكن داشتند از پول نقد و اموال نفيسه ازفاسونيا ومادام وماهوت و غيره توپ كشيده، و در بغل ميبردند و آنچه را كه نميبردند در ميان چهار سوميريخته، ‌ميگفتند: برادران بياييد [140 الف] ببريد پس مسلمانها هم دامن همت و مردانگي را بر كمر زده بابرادران روس شان دست بدست داده اموال مردم را در آن انقلاب بركتف و بغل گرفته ميكشيدند چند آنكه از آنهمه بازار يك دكان ناشكسته سلامت باقي نگذاشتند0 بر اين هم اكتفا نكرده بنزين را كه جوهر نفت است باآلت مخصوص به هر طرف بازار پاشيده بعد از آن يك گلوله به جايي ميزدند از همانجا آتش ميگرفت.

گؤنده ر

5ـ قتل مارشيمون توسط اسماعيل آقا سمتيقو:

پس برگرديم بر سر تاريخ و گوييم چون مارشيمون در سلماس در خسرو آباد قرار گرفت، ‌به اهالي سلماس پيغام كرد كه اگر اطاعت ما نكنيد و از اوامر ما سركشي كنيد هر آينه سلماس را از اروميه بدتر خراب مي‌نماييم و چون غير از اسماعيل آقا ديگر از كسي احتشامي نداشت بنا داشت كه اسماعيل آقا را به تدبير و غدر و حيله دستگير كرده، ‌آن وقت به تمام مقصود نايل آيد0 و لذا به نزد اسماعيل آقا رسولي فرستاده و اظهار مهر و محبت مي‌كند كه من مشتاق ديدار وي هستم يا ايشان بيايند خسروآباد و يا به من وقت بدهند تا من به ملاقات ايشان درآيم و بعضي مطالب لازمه هم دارم ضمنا صحبت بنمائيم0

اسماعيل آقا پس فرداي آن روز با قريب يكصد نفر از سوارة زبده از چهريق آمده در كهنه شهر در خانة تيمور آقا كهنه شهري منزل مي‌كند0 چنانچه منزل گاهش در كهنه شهر غالباً در منزل تيمور آقا بوده است0 پس با كمال مهر و محبت پيغام مي‌دهد كه من اينجا منتظر قدوم حضرت مارشيمون آمده‌ام، تشريف بياوريد تا ملاقات و مقالات حاصل آيد0 پس مارشيمون صاف و ساده و خون گرفته به خيال اينكه اين كرد وحشي را با دغلهاي پولتيكي فريفته بنمايد،‌ خود و برادرش كه طبيب بود و بولكونوك روسي كه فرمانده قشون ايشان بوده در درشكه نشسته با ابهت و جلال تمام قريب صد و پنجاه نفر سواره كه لباس قزاقي پوشيده بودند، مي‌آيند0 غافل از اينكه صاحب خانه دستور مهمان كشي را كاملا به كسان خود داده، همين كه داخل مي شوند تا در خانه تيمور آقا و با كمال عشق و شفق با اسماعيل آقا دست به دست داده مشغول صحبت مي‌شوند ولي كسان اسماعيل آقا كه هر يك افعي زمانند در پهلوي همان خانه مكاني جسته و همگي در آن محل دَمَرو افتاده و آن جماعت را كه در جلو در خانه مكان وسيعي ايستاده و صف كشيده بودند به نشانه گرفته منتظر فرماني نشسته‌اند0 و اين جماعت ابداً آنها را نمي‌ديدند زيرا كه دمر و افتاده و دراز كشيده خود را پنهان كرده‌اند.

گؤنده ر

كشتار اهالي ترك روستاي صفرعلي-نازلي چاي اورميه توسط اشرار ارمني-آسوري

مئهران باهارلي

در سالهاي جنگ جهاني اول، تركهاي آزربايجان جنوبي توسط اشرار مسيحي-آسوري پناهنده از عثماني موسوم به جلو و آسوريهاي بومي آزربايجان- مستظهر به دولتهاي استعماري اروپائي و در راس آنها روسيه و فرانسه- بارها كشتار شده و قتل عام گرديدند. با اينهمه در انتشارات و نوشته هاي سالهاي اخير در باره اين كشتار و قتل عامها اغلب نقش ارمنيان تاكيد و برجسته نشان داده ميشود. حتي در موارد بسياري ارمنيان به عنوان عاملين اصلي و گاها تنها عاملين اين فجايع نشان داده ميشوند. اين امر نيز باعث اعتراض معين برخي از ناظرين خارجي مي گردد.

هرچند عاملين اصلي كشتارهاي مذكور، نيروهاي آسوري مهاجر موسوم به جلوها و هدايت و تحريك كننده و تداركاتچيان آنها نيز -همانگونه كه انتظار مي رود- كشورهاي مسيحي و استعمارگر اروپائي و در درجه اول روسيه و فرانسه بوده اند، با اينمه ارمنيان نيز در حوادث فاجعه آميز مذكور، در دو فرم دستجات مسلح و ارتش كلاسيك شركت داشته اند. دستجات ارمنيان پناهنده و فراري (قاچاق)، ارمنيان بومي و سالداتها و دراگونهاي ارمني اردوي منظم روسيه كه در آن زمان بخشهاي عظيمي از آزربايجان جنوبي را تحت اشغال خود داشت، در بسياري از قتل عامها و كشتارهاي مذكور مشاركت فعال داشته و يا عامل آغاز كننده و اصلي كشت و كشتارها بوده اند. علاوه بر آن، ارمنيان در آن دوره، هم در بخشهاي شرقي و جنوبي آناتولي و هم در شمال ارس به كشتارهاي بي شمار بوميان ترك دست يازيده اند.

با توجه به تحريف عميق و سيستماتيك تاريخ معاصر منطقه و بازنويسي يكجانبه آن، مظلوم نمائي خود و شيطان سازي از خلق ترك توسط ارمنيان در سطح جهاني، جا دارد كه تصويري جامع و واضح از نقش و سهم ارمنيان بومي و مهاجر در كشتارهاي پيرامون جنگ جهاني اول در آزربايجان جنوبي به استناد اسناد و مدارك باقي مانده از آن دوره ترسيم شود.

در اين راستا، در زير به يكي از موارد كشتار تركان آزربايجان جنوبي توسط ارمنيان، كشتار روستاي حاج صفرعلي- نازلي چاي اورميه كه توسط اشرار ارمني آغاز و با همكاري اشرار آسوري ادامه يافت اشاره مي شود. در اين قتل عام، صدها تن از روستائيان غيرمسلح و بي دفاع ترك كشتار شدند. نقل قولها از منابع زير است:

تاريخ هجده ساله آزربايجان. احمد كسروي

سرزمين زرتشت، اوضاع طبيعي، سياسي، اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي، تاريخي رضائيه. علي دهقان

تاريخ اروميه. احمد كاويانپور

آزربايجان در جنگ جهاني اول، دكتر توحيد ملكزاده ديلمقاني

گؤنده ر

جنايات و خيانتهاي ارامنه

پيمان قمري (الكساندرپل)

 منبع:‌كتاب 1915

پس از پيمان سور داشناك ها وارد تركيه شدند و در صدد كسب اراضي صوري خود شدند. ارتش تركيه داشناك ها را متوقف كرد. دول غربي از هر تلاشي براي كمك به ارامنه دست بر نمي داشتند. حتي ژنرال ورانگل روس را با لشكري به ترابزون اعزام داشتند. ولي پس از دو ماه، جنگ به نفع تركيه تمام شد.

در سوم دسامبر 1920 بين جمهوري ارمنستان و تركيه پيمان قمري بسته شد و دولت ارمني طبق اين پيمان هيچ گونه حقي نسبت به تركيه نداشته و قرارداد سور ملغي اعلام شد. ارامنه اراضي تصرف شده از جمله كارس، ساري كاميش، ارداهان، آرتوين و باتوم را از دست دادند. طبق اين قرارداد تشكيل هرگونه حكومت در داخل خاك تركيه غيرقابل قبول اعلام شد.

در اين قرارداد ژنرال دراستامات كانايان اشتراك جسته بود. در واقع ارامنه بيشتر او را با لقب درو مي شناسند. او فرد بسيار خونخواري بود كه در جنگ جهاني اول در معيت ارتش روس بود سپس در سال 1918 از جاني ارمنستان به سمت كميسر عالي ارمنستان غربي !!!(ارمنستان خاك تركيه)  منصوب شد. سپس وزير دفاع ارمنستان شد و در جنگ ماه مارس بين آذربايجان و ارمنستان مسلمانان بسياري را كشت. پس از اشغال ارمنستان توسط  بلشويك ها به ايران فرار كرد.

او در جنگ بين المللي دوم فرمانده 812 ارمني ارتش آلمان شد و سرانجام در 1965 در آمريكا مرد.

اين ملعون در سال 1884 در روسيه متولد شده و كينه شديدي نسبت به اسلام داشت. سفير كبير آمريكا در عثماني مارك بريستول در سند شماره 1540 اين گونه مي گويد:

«طبق گزارش يكي از مامورين سفارت كه در اثنا جنگ نزديك ژنرال درو بود از توپ باران روستاهاي بي دفاع توسط  درو پس از اشغال و قتل تمامي افراد آگاهي يافتم. درو و افرادش پس از ورود به روستاها ابتدا آن ها را آتش مي زدند. سپس انسان ها را دسته جمعي مي كشتند و پس از اتمام كار تمامي روستا را آتش مي زدند. بي شك اين يك نسل كشي سازمان يافته عليه مسلمين در آن منطقه بود.»

اسقف اعظم ارامنه كاركين دوم در 29 مي سال 2000 هنگام برگرداندن جنازه او گفت:

«درباره او زبان قاصر است و براي شناختن او بايد به گذشته مان برگرديم. باور دارم كه يادژنرال درو و سربازانش در ذهن جوانان تا ابد باقي خواهد ماند . براي پيروزي هاي بعدي راه را ادامه خواهند داد.»

شح حال ديگري از زبان همان مامور بريستول:

«... سپس سربازان درو آمدند. در جلوي همه آن ها يك دختر بچه مسلمان مو مشكي با چشمان درشتي بود. حدودا 12 ساله به نظر مي رسيد. او را روي خاكستر اشياي باقي مانده از آتش سوزي روستا خواباندند. او را يكي از ارامنه روي پشت خواباند و با تفنگ بين دو سينه او شليك كرد. لباس قزباني غرق خون شد و من آن را مي ديدم.

بعد از او يك پسر بچه 10 يا 12 ساله را آوردند. يك جليقه از چرم خام و يك شلوار كوتاه بر تن داشت. روي صورتش خواباندند. ظرفي كه در دستش بود روي زمين غلطيد و تفنگ بدن او را نيز سوراخ كرد. ... من نتوانستم اين منظره را تحمل كنم... بعد يك افسر نزديك به درو از كشته شدن تمامي جانداران در روستاها خبر داد.»...

گؤنده ر

بخشي از كتاب:

تهاجمات و جنايات ارامنه، اسماعيل سيميتقو و سردار ماكو در آذربايجان

تاليف: ميرزا ابوالقاسم امين الشرع خويي

تصحيح علي اميري تبار

جنايات ارامني در آذربايجان:

سندي كه در زير آورده شده است، بخشي از دست نوشته هاي مرحوم ميرزا ابوالقاسم امين الشرع خوئي درباره جنايت، خيانت ارامنه، در استان آذربايجان به رهبري مارشيمون، سيميتقو و اقبال السلطنه عليه اهالي تورك و ترقي خواه منطقه است0 با توجه به اينكه كتاب حاضر در اواخر عهد امپراطوري قاجار به نگارش درآمده است0

اميد است كه اين سند ارزشمند و تاريخي و شواهد مستند، بصورت شايسته اي در جهت شناخت هرچه بيشتر ارامنه، مورد استفاده دانش پژوهان، موحققين جامعه شناس و تاريخ ملي گرا قرار گيرد تا بهتر بتوانند ماركسيست ها و دشمنان قسم خورده اين سرزمين عزيز را بهتر بشناسند0 براي باز نويسي تاريخ ملتي كه به رغم مظلوميت هايش، آماج تبليغات دروغين و مسموم تاريخ نگاران ماركسيستي و بيگانه پرستان قرار گرفته اند0(1)

مقدمه:

نوشته حاضر بخش از ياداشتهاي امين ‌الشرع خويي است0 اين بخش اختصاص دارد به گزارشها و وقايع جنايات وحشيانه ارامنه و اسماعيل سيميتقو و سردار ماكو درآذربايجان غربي روي داده است.اين وقايع يكي از حوادث مهم تاريخي خون بار آذربايجان بعد از انقلاب مشروطيت مي‌باشد كه در اثناي جنگ جهاني اول درسال 1296 شمسي اتفاق افتاده است0 وقايع شامل چند فصل است.

1ـ تهاجم ارامنه: شرح اين واقعه چنين است كه ارامنه مقيم تركيه كه در اصلاح محلي«جلو» خوانده مي ‌شوند در جنگ جهاني اول كه قصد ضربه زدن به سپاه عثماني در داخل خاك كشور عثماني را در سر داشتند. حكومت عثماني به محض دريافت اطلاع از اين برنامه  گوشمالي سختي به آنها داده و مهمانان مزدوران به انگلستان را سر جايشان مي نشاند0 باقي اين نژاد مزدور فرار را بر قرار ترجيح داده و به كشور ايران، آنهم در نواحي آذربايجان وارد گرديده و از سوي اهالي خون گرم و مهمان نواز مورد استقبال قرار مي گيرند و با كمك بشر دوستانه اين افراد در اين منطقه ساكن مي‌گردند. نژاد ارمني كه هواي خود مختاري واستقلال و تجزيه و زير دست قرار دادن ايرانيان در سر داشتند به محض استقرار در اين مناطق دست به تشكيل واحد هاي نظامي مي زنند و با كمك تسليحاتي انگليس و روسيه سپاهي حدود ده هزار نفر تشكيل مي دهند. با توجه به ناتواني و عدم امنيت از طرف حكومت مركزي در دوران قاجاريه، ارامنه هيچ مانعي در اجراي نقشه‌هاي شوم خود نمي‌ديدند. به همين جهت در اسفند سال 1296 شمسي، اروميه را اشغال كردند. كسروي در تاريخ هيجده ساله آذربايجان درباره قتل عام شهروندان اروميه در زمان اشغال بدست ارامنه مي‌نويسد:  درست 33 روز از اول دعوا گذشته بود،‌ اهالي شهر خوي خانه‌ها با هزاران مصائب از بي‌آذوقگي و نا امني و فقدان خويشان و نزديكان خزيده و از هيچ جا خبر نداشتند. يك دفعه صبح روز چهارشنبه آخر سال كه در همه ولايات ايران جشن و سرور است، لجام گسيختگان [جلو] به محلات رو آورده و با ارامنه ديگر نيز كه پي بهانه مي‌گشتند،‌ با جلوها داخل خانه‌ها شده و درها را شكسته و پشت بامها را گرفته و بي آنكه از كسي مقاومت ببينند دختران خردسال و بچه‌ها و مردان و زنان را در اطاقها و دهليزها و پشت بامها هدف گلوله نمودند...

گؤنده ر

جنايات ارامنه در آذربايجان:

 سندي كه در زير آورده شده است، بخشي از دست نوشته هاي مرحوم ميرزا ابوالقاسم امين الشرع خوئي درباره جنايت، خيانت ارامنه، در استان آذربايجان به رهبري مارشيمون، سيميتقو و اقبال السلطنه عليه اهالي تورك و ترقي خواه منطقه است. با توجه به اينكه كتاب حاضر در اواخر عهد امپراطوري قاجار به نگارش درآمده است.

اميد است كه اين سند ارزشمند و تاريخي و شواهد مستند، بصورت شايسته اي در جهت شناخت هرچه بيشتر ارامنه، مورد استفاده دانش پژوهان، موحققين جامعه شناس و تاريخ ملي گرا قرار گيرد تا بهتر بتوانند ماركسيست ها و دشمنان قسم خورده اين سرزمين عزيز را بهتر بشناسند. براي باز نويسي تاريخ ملتي كه به رغم مظلوميت هايش، آماج تبليغات دروغين و مسموم تاريخ نگاران ماركسيستي و بيگانه پرستان قرار گرفته اند.(1)

مقدمه:

نوشته حاضر بخش از ياداشتهاي امين ‌الشرع خويي است.اين بخش اختصاص دارد به گزارشها و وقايع جنايات وحشيانه ارامنه و اسماعيل سيميتقو و سردار ماكو درآذربايجان غربي روي داده است. اين وقايع يكي از حوادث مهم تاريخي خون بار آذربايجان بعد از انقلاب مشروطيت مي‌باشد كه در اثناي جنگ جهاني اول درسال 1296 شمسي اتفاق افتاده است. وقايع شامل چند فصل است...

گؤنده ر

Hocalı (Soykırımı) Katliamı Giriş

Hocalı (Soykırımı) Katliamı Giriş Hocalı Katliamı (Azerbaycan Türkçesi: Xocalı soyqırımı), Karabağ Savaşı sırasında çok sayıda Azeri sivilin, Ermeniler tarafından 25 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kentinde öldürülmesi olayıdır. Azeri kaynaklarına ve İnsan Hakları Anıt Merkezi, İnsan Hakları İzleme Örgütü ve diğer bazı uluslararası insan hakları kuruluşlarının bildirdiklerine göre katliam, Rus 366. Motorize Alayı'ın desteğindeki Ermeni silahlı kuvvetleri tarafından gerçekleştirilmiştir.

İnsan Hakları İzleme Örgütü, Hocalı Katliamını Dağlık Karabağ'ın işgalinden bu yana cereyan eden en kapsamlı sivil kırımı olarak nitelendirmiştir. Azeri kayıplarının sayısı üzerinde tartışmalar devam etmektedir.

Bu olaylar Azerbaycan'da "Xocalı soyqırımı" (Hocalı soykırımı), "Xocalı faci?si" (Hocalı faciası) şeklinde adlandırılırken. Ermenistan ise "Xocalı döyüşü" (Hocalı döğüşü), "Xocalı hadis?si" (Hocalı hadisesi) terminleri ile ifade edilir. Dünyanın çeşitli dillerinde ve ülkelerinde de Hocalı katliamı benzeri ifadeler kullanılır.

Yukarı Karabağ bölgesinin en önemli tepelerinden birisinde olan Hocalı köyü stratejik olarak Ermenistan Silahlı Kuvvetleri için askeri bir hedef niteliğinde idi. Hocalı stratejik olarak Karabağ dağ silsilesinde Ağdam-Şuşa, Eskeran-Hankendi yollarının üzerinde yerleşmektedir. Hocalı'nın coğrafi-stratejik konumu Ermeni silahlı birliklerinin buraya saldırmasına müsaitti. Hocalı Hankendi'nden 10 km uzaklıkta güneydoğusundadır. Karabağ'daki tek havaalanı Hocalı'dadır.
Hocalı 1991 yılının Ekim ayından itibaren ablukadaydı. Ekim'in 30'unda kara yoluyla ulaşım kapanmış ve tek ulaşım vasıtası helikopter kalmıştı. Hocalı'ya son helikopter 1992 yılı Ocak ayının 28'inde gitmişti. Şuşa şehrinin semalarında sivil helikopterin vurulması ve bunun sonucunda 40 kişinin ölümünden sonra bu ulaşım da kesilmişti. Ocak ayının 2'sinden itibaren şehre elektrik verilmemişti. Şubatın ikinci yarısından itibaren Hocalı, Ermeni silahlı birliklerinin ablukasına alınmış ve her gün toplardan, ağır makineli silahlarla bombalanmıştır.

گؤنده ر

ادعاهاي بي‌اصل و اساس و خيالي ارامنه

---

   در دورۀ عثماني 29 شهروند عثماني ارمني تبار، به صفت پاشا كه يك رتبه عالي در حكومت است، موصوف شده اند. 22 ارمني، در وزارت هاي "خارجيه و ماليه و تجارت و پست" به عنوان وزير مأموريت داشته اند. گابريل  نورادونكيان كه بين سال هاي 1912-1913 به عنوان وزير امور خارجه  انجام وظيفه كرده است، از تبار ارمني است. تعداد زيادي ارمني، در ادارات  دولتي مربوط به امور زراعتي و جمعيتي و توسعه اقتصادي رياست داشته اند.
   در مجلس مبعوثان (نمايندگان) عثماني بعد از سال 1876، 33 نمايندۀ ارمني حضور پيدا كرده است. در وزارتخانه امور خارجه 7 سفير كبير و 11  كنسولگر و سر كنسولگر ايفاي وظيفه كرده اند. در مكتب سلطاني (دبيرستان غلطه سراي كنوني) و مكتب ملكيه (دانشكدۀ علوم سياسي دانشگاه آنكاراي  فعلي) 11 پروفسور ارمني نژاد به عنوان استاد تدريس كرده اند. همين تابلو  نشان مي دهد و به اثبات مي رساند كه ارمني ها در دورۀ عثماني از هر گونه حقوق شهروندي برخوردار بوده و در زندگي اجتماعي عثماني سهم به سزايي  داشته اند و عليه ارامنه هيچ گونه تقابل يا تبعيض منفي توسط دولت اعمال نشده است...

گؤنده ر